Çölde yetişen türlerden gen transfer edilerek kuraklığa karşı dayanıklı ayçiçeği yetiştiriliyor. Edirne’deki Dünya Ayçiçeği Koleksiyonu Bahçesi’nde, kuraklığa dayanıklı yabani ayçiçeklerinden elde edilen genlerle olumsuz mevsim koşullarına dayanaklı türler geliştiriliyor.
Trakya Üniversitesi (TÜ) Bilimsel Araştırma Projesi ve TÜBİTAK işbirliğinde iki yıl önce oluşturulan bahçede dünyadaki 60 ana ayçiçeği türü ve süs ayçiçekleri bulunuyor. Aralarında, ayçiçeğinin anavatanı Amerika’dan getirilen farklı iklim koşullarına duyarlı türler de var.
Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Başkanı ve Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya çalışmalarını şöyle anlattı: “Burada ayçiçeklerinin genetik analizlerini yapıyoruz. İçlerinde bizim için yararlı genleri arıyoruz. Ayçiçeğinin anavatanı Amerika’da çölde, kayalık alanlarda, dağlarda ve tuzlu topraklarda yetişebiliyor. Bizim için son derece değerli bir hazine.”
Küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için önemli
Tarımsal üretimin küresel ısınmadan etkilenmemesi için dayanıklı genlere ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Kaya, kuraklığa dayanıklı ayçiçeği türleri elde etmek amacıyla bahçedeki yabani türler üzerinde çalışma yapıldığını ve yeni genler ortaya çıkarıldığını anlattı.
Bitki ıslahçıları için genlerin önemine değinen Kaya şöyle devam etti: ”Yeni ve kaliteli türler için ve küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için bu çalışmalar yapılmalı. Isınma nedeniyle üreticilerin en çok azap çektiği, etkilendiği durum kuraklık. Bahçemizde Kaliforniya ve Arizona çöllerinde yetişen ayçiçekleri var. Bu ayçiçekleri orada canlı kalabildiklerinden dolayı bizim için çok değerli genlere sahip. Biz bu yabani ayçiçeklerinden kuraklığa dayanıklı genleri, tarımı yapılan ayçiçeklerine transfer ediyoruz. Burası bizim gen bahçemiz, gen havuzumuz. Burada melezlemeler yaparak, yararlı genleri günümüzde kültürü yapılan türlere aktarıyoruz.”
KAYNAK: Diken